Psikolojide Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk döneminde ortaya çıkan, dikkat, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi belirgin belirtilerle kendini gösteren bir psikiyatrik rahatsızlıktır. DEHB, bireylerin okul ve sosyal yaşamlarında zorluk yaşamasına neden olabilir. Bu durum, genellikle 12 yaşından önce teşhis edilir ve hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyebilir.
DEHB Belirtileri
DEHB’nin üç ana belirtisi vardır:
- Dikkat Eksikliği: Bireyler, detaylara dikkat etmede zorlanır, sıkça dikkati dağılır ve görevlerini tamamlamakta güçlük çekerler. Ayrıca, talimatları takip etme ve organizasyon becerileri de zayıf olabilir.
- Hiperaktivite: Bireyler sürekli hareket halinde olabilir, oturdukları yerde durmakta zorlanabilirler. Aşırı konuşma ve yerinde duramama gibi davranışlar sergileyebilirler.
- Dürtüsellik: Düşünmeden hareket etme eğilimi gösterirler. Sıra beklemekte zorluk çekebilir ve başkalarının sözlerini kesebilirler.
Nedenleri
DEHB’nin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Ailede DEHB öyküsü olan bireylerde, rahatsızlığın görülme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, gebelikte maruz kalınan bazı toksinler veya düşük doğum ağırlığı gibi faktörler de DEHB gelişiminde rol oynayabilir.
Tanı ve Tedavi
DEHB tanısı, genellikle bir psikiyatrist veya psikolog tarafından yapılır. Tanı süreci, bireyin belirtilerini, geçmişini ve günlük yaşamını değerlendirmeyi içerir. Tedavi yöntemleri arasında:
- Davranışsal Terapi: Bireylerin dikkat becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.
- İlaç Tedavisi: Dikkat artırıcı ilaçlar, belirtilerin kontrol altına alınmasında etkili olabilir.
- Eğitim Desteği: Okulda bireysel eğitim planları oluşturulabilir ve öğretmenler ile işbirliği sağlanabilir.
DEHB, yaşam kalitesini etkileyen önemli bir durumdur. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri ile bireylerin sosyal ve akademik başarıları artırılabilir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile mücadele eden bireylerin, aileleri ve öğretmenleriyle işbirliği yapmaları, başarılı bir yönetim için kritik öneme sahiptir.
DEHB hakkında daha fazla bilgi ve destek almak için bir uzmana başvurmanız önemlidir. Unutmayın, bu rahatsızlıkla ilgili erken müdahale, bireylerin yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir.
